Claire Steinberg Portrait

Dit is Claire Steinberg

Geboren op
1 juli 1918
in Hîncești,
Roemenië.

Mansion_of_Manuc

Haar ouders Idel en Paia Steinberg gaven haar de naam „Hala“. Ze had een oudere zus en een oudere broer — Samuel.

Halverwege de jaren 30 werd het antisemitisme in Roemenië levensgevaarlijk.

Miscarea Legionara Bucuresti Legionary Movement Bucharest Romania
Zoals in heel Europa kende ook het antisemitisme in Roemenië een lange traditie. Joden werden sinds de jaren 20 steeds meer gemarginaliseerd en onderdrukt. De eerste antisemitische wetten werden in Roemenië in 1938 aangenomen. Veel Joden vluchtten voor het fascistische regime in Roemenië.

Hala volgde haar broer en zus naar Frankrijk. Zij noemde zich nu „Claire“.

Claire Steinberg Map

In Toulouse hebben ze een nieuw leven opgebouwd.

Claires broer Samuel werkte als arts en was zelfs Frans staatsburger geworden.
Claires broer Samuel werkte als arts en was zelfs Frans staatsburger geworden.

Maar als Jood was je in die tijd nergens in Europa beschermd tegen bedreigingen.

In 1940 viel de Duitse Wehrmacht Frankrijk binnen en bezette het noorden van het land.

Het Vichy-regime collaboreerde met de nazi’s.

Bundesarchiv
Toulouse ligt in Zuid-Frankrijk en behoorde daarmee tot het grondgebied van het zogenaamde Vichy-regime. De regering rond maarschalk Philippe Pétain collaboreerde met de nazi's. Zij arresteerden verzetsstrijders en deporteerden Joden naar concentratie- en vernietigingskampen.

Claires oudere zus was actief in het verzet en werd in 1944 gearresteerd.

Members of the Maquis in La Tresorerie
De ‘Résistance’ (Frans voor verzet) verwijst naar de verschillende Franse verzetsbewegingen tegen de Duitse bezetters en het Vichy-regime tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het verzet bestond uit gewapende acties en sabotage, maar ook het helpen ontsnappen van vervolgden en het verspreiden van ondergrondse kranten.

Claire probeerde, haar zus te bevrijden. Maar de Gestapo arresteerde haar ook.

Claire had toen twee broches bij zich.

Deze werden haar afgenomen.

decoration

De Gestapo wist niet, dat Claire Joods was.

Dat heeft haar leven gered.

Vrouwelijke gevangenen laden vrachtwagens in concentratiekamp Ravensbrück
Hoewel Claire werd gearresteerd en als politiek gevangene dwangarbeid moest verrichten - waren haar overlevingskansen groter dan die van veel Joodse gevangenen, die in de concentratie- en vernietigingskampen omkwamen door massa-executies of moordende dwangarbeid.

Na drie maanden gevangenschap in Toulouse werd Claire naar het doorgangskamp Compiègne in het Duitse Rijk gedeporteerd.

Claire Steinberg Map

Drie dagen
in een trein.

Op 3 februari 1944
kwam ze aan in
concentratiekamp Ravensbrück.

Gedenkstätte Ravensbrück, Foto-Nr. 1642/1643

Ze kreeg gevangenennummer 27979 — haar naam telde niet meer.

Häftlingskarte
De gevangenen in de concentratiekampen kregen bij aankomst een registratienummer. Dit nummer werd aangebracht op hun kleding. Ze moesten zich melden met dit nummer en werden ermee aangesproken.

Na vier maanden volgde voor Claire weer een transport:
het buitenkamp Hannover-Limmer.

Claire Steinberg Map

Daar moest ze tot kort voor het einde van de oorlog in 1945 dwangarbeid verrichten.

Gevangenen na de bevrijding van het werkkamp Hannover-Limmer
Na 1943 maakte de Duitse industrie steeds vaker gebruik van concentratiekampgevangenen als arbeidskrachten. Evenals gedeporteerde dwangarbeiders en krijgsgevangenen moesten zij zware lichamelijke arbeid verrichten onder onmenselijke omstandigheden. Het systeem van dwangarbeid was een belangrijke pijler voor het naziregime en de Duitse oorlogseconomie.

Claire moest vermoedelijk
„volksgasmaskers“
repareren.

Volksgasmaske Gebrauchsanweisung

In de zomer van 1944 rukten de geallieerden verder op.

De nazi’s ontruimden daarna de concentratiekampen.

De SS stuurde honderdduizenden op dodenmarsen.

Dodenmars
De concentratiekampgevangenen werden te voet door Duitsland gedreven of in goederenwagons geperst. Velen van hen stierven daarbij.

Ook Claire en de andere vrouwen uit het kamp.

Meer dan 60 kilometer te voet van Hannover-Limmer naar Bergen-Belsen.

Claire Steinberg Map

Wie niet op eigen kracht verder kon, werd doodgeschoten.

Wie overleefde, kwam twee dagen in concentratiekamp Bergen-Belsen aan, om daar te sterven.

Het concentratiekamp Bergen-Belsen was de eindbestemming van ongeveer 100 dodenmarsen en andere evacuatietransporten. Minstens 85.000 mensen kwamen in de laatste maanden van de oorlog aan in het kamp, dat snel overbevolkt raakte. De SS liet de gevangenen aan hun lot over. Er was gebrek aan voedsel en schoon water. Bovendien braken er epidemieën uit van tyfus en vlektyfus. Bergen-Belsen werd een "dodenkamp".

Een week later bereikte het Brits leger het kamp en
bevrijdde 53.000 mensen.

53.000Menschen

Voor velen kwam de hulp echter te laat.

USHMM Bettenlager
Ca. 13.000 bevrijde gevangenen waren te ziek en te verzwakt — zij stierven enkele dagen later.

Ook Claire
had tyfus.

Zij overleefde.

In mei 1945 keerde ze
naar Frankrijk terug.

Carte postale - Boulogne-Billancourt - Avenue J-min

Ze leerde Mejlach „Michel“ Wajnapel kennen.

Ook hij had de Holocaust overleefd.

Ze trouwden op 18 december 1948 in Boulogne-sur-Seine, een voorstad van Parijs.

Het echtpaar kreeg twee zonen en ze bouwden een nieuw leven op.

Haar broer Samuel was naar
Auschwitz gedeporteerd.

brama

Claire zag hem nog één keer — in een documentaire, die beelden uit het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz toonde.

Hij was toen al jaren dood.

Over het
verleden
sprak niemand
in de familie.

Arolsen Archives, Doc. ID 130582392

De kinderen van Claire en Mejlach kregen niets mee van het trauma van hun ouders.

Jaren later
vinden twee
herinneringen
hun weg terug.

decoration
karte

Claires broches werden in 1945 door de geallieerden veiliggesteld. Via omwegen belandden ze bij de Arolsen Archives.

Het doel van de #StolenMemory-campagne is de gestolen persoonlijke bezittingen terug te geven aan de families van de vervolgden. Het team van de Arolsen Archieven heeft uiteindelijk contact kunnen leggen met de zonen van Claire en hun de broches kunnen geven die hun moeder bij zich droeg toen zij werd gearresteerd.

Naar Claires Effektenpagina

Opleidings- en beeldprojecten

De ‘Effekten’ en het lot van de eigenaren zijn tastbaar en bieden interessante mogelijkheden om onderzoekend te leren over de nazivervolging in het onderwijs en tijdens projecten. Wie nog verder op onderzoek wil gaan, kan helpen om families te vinden. Het materiaal is nu beschikbaar in het Engels en het Duits en zal binnenkort ook in het Nederlands beschikbaar zijn.

Introductie van thema’s

Wat zijn 'Effekten' en wat kunnen we ermee onderzoeken? Materiaal voor een korte introductie van de thema's aan het begin van een lesuur of een projectdag.

Lessenserie 1

Gesprek met door de nazi’s vervolgden over hun individueel lot: lessenserie over de drie onder "herinneringen" voorgestelde personen; uitwerking van een tijdlijn.

Lessenserie 2

Effekten' van concentratiekampgevangenen als sleutel voor onderzoek naar de nazivervolging: verdiepende lessenserie met dossiers met 20 biografieën en een kaart van Europa.

Lessenserie 3

Meehelpen bij het terugbezorgen! Instagram posts over ondersteunen van de zoektocht naar familieleden: lessenserie met interactieve kaart; eigen zoekoproepen schrijven.

Over ons

Op onze website vindt u meer informatie over ons werk. En hoe u mee kan helpen om de herinnering en de verhalen levend te houden.

Arolsen Archives